یکی از تفاوت های عمده حکومت اسلامی با سایر حکومت ها آن است که در حکومت اسلامی قوانین به گونه ای است که بیشترین هماهنگی را با سنن و قوانین تکوینی الهی دارد. یعنی اگر کسی بخواهد رفتار خود را بر اساس سنت های الهی در جهان تنظیم کند در حکومت اسلامی بیشترین امکان برای او فراهم است تا با کمترین مانع این کار را انجام دهد. این در صورتی است که حکومت های غیر دینی لزوما چنین مسئله ای را لحاظ نمی کنند حال ممکن است در برخی مسائل با سنن الهی هم جهت باشند و در برخی مسائل غیر هم جهت.

یکی از سنت های اجتماعی بزرگ الهی سنت تغییر سرنوشت اجتماع بر اساس تغییرات درونی خود آن هاست. قرآن کریم می فرماید: «إِنَّ اللَّهَ لا یُغَیِّرُ ما بِقَومٍ حَتّىٰ یُغَیِّروا ما بِأَنفُسِهِم» یعنی خداوند سرنوشت هیچ قوم (و ملّتی) را تغییر نمی‌دهد مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است تغییر دهند!

نظام جمهوری اسلامی که به دنبال دغدغه ی تشکیل یک حکومت اسلامی شکل گرفته است از ابتدا اصلی را با خود همراه کرده تا با این سنت الهی هم جهت بشود و آن، اصل مردم سالاری دینی است. رهبر انقلاب در رابطه با این اصل می فرمایند: «ما که میگوییم مردم‌سالاری دینی یا مردم‌سالاری اسلامی، بعضی خیال میکنند این مردم‌سالاری فقط پای صندوق رأی و انتخابات است؛ آن [تنها] یکی از جلوه‌های مردم‌سالاری دینی است. مردم‌سالاری یعنی بر اساس دین و بر اساس اسلام، سالارِ زندگیِ جامعه، خود مردمند.»[1]

مسئله ی دیگری که مطرح است این است که در جمهوری اسلامی تا کنون تاحدود زیادی مردم سالاری سیاسی محقق شده است اما در سایر عرصه ها تحقق این مردم سالاری نیازمند تحرک بیشتر و عزم و اراده ی جدی تری می باشد. از طرفی فوریت امروز کشور ما مسئله ی اقتصاد است و حل آن هم یقینا در بستر مردم سالاری اتفاق خواهد افتاد.

امسال رهبر معظم انقلاب در پیام نوروزی خود شعار سال را «حمایت از کالای ایرانی» قرار دادند و از طرفی بیان کردند که «بنده در شعار های سال معمولا مخاطب را مسئولین قرار می دادم؛ امسال مخاطب، همه ی آحاد ملت و از جمله مسئولین خواهند بود»[2]. با توجه به مسائل یاد شده به نظر می رسد شعار سال 97 بستری برای زمینه سازی تحقق مردم سالاری اقتصادی باشد. البته باید دانست که برای تحقق این هدف سوالات زیادی در بین هست که نخبگان اجتماعی باید در همین ابتدای سال نسبت به پاسخگویی آن اقدام کنند.



[1] مقام معظم رهبری، 3/9/1395

[2] مقام معظم رهبری، پیام نوروزی سال 97